bina

is. <ər.>

1. Tikili, mülk, ev. Gözəl və yüksək bina. Məktəb binası. Daş bina. Yeni teatr binası. – <Mədəd> vağzalın böyük binasından keçib, relslərin üstündən adlayaraq, depoya tərəf getdi. M. İ.. Ferma müdiri . . məni binaya apardı. İ. Ə.. Oynamaq üçün teatr binası yox idi. S. Rəh.. // Məc. mənada. Musiqi binasının möhkəm təməlini təşkil edən 12 sütun 12 əsas məqamı və 6 bürc isə 6 avazatı təmsil edirdi. Ü. H.. Sevgi və məhəbbət binasının davamı onun möhkəm bir təməl üzərində qurulmasından asılıdır. M. S. O..

2. dan. Bünövrə, özül, təməl, əsas. Evin binası. Dəmir-beton bina. Anbarın binası daşdandır. // Məc. mənada. Azərbaycan(lıların) danışdığı dilin şivəsi çox isə də, binası və kökü birdir. F. K.. Bina edilmək – bax bina olunmaq. Bina etmək – 1) təsis etmək, əsasını qoymaq. . . Bu qəzetənin idarəsində mən elə bir yoldaşa rast gəldim ki, onun . . yoldaşlığı ilə «Molla Nəsrəddin» məcmuəsini bina etdim. C. Məmmədquluzadə; 2) məc. düzəltmək, təşkil etmək, qurmaq. Oldu siçanlarda əyan macəra; Eylədilər təziyə bəzmin bina. S. Ə. Ş.. Bina ol(un)maq – tikilmək, qurulmaq, təsis edilmək, əsası qoyulmaq. Bu əski imarətin tarixini bilirsinizmi? Kim tərəfdən bina olmuş? S. S. A.. <İsgəndərzadə:> Bu kənd bina olandan məktəb görməyibdir. Ə. Haqverdiyev; // Məc. mənada. Bu qəzet kim, olub cahanda bina; Bunu kim ixtira edib, aya? S. Ə. Ş.. Bina qoymaq – 1) tikmək, təsis etmək, qurmaq, özül atmaq. Məşədi Əsgər tərəqqi edəndən sonra, öz köhnə muzdur yoldaşlarından bir neçələrini başına yığıb, onlara əl tutmaq üçün gəmiçilik şirkəti bina qoydu. S. M. Qənizadə; // Məc. mənada. <Süleyman bəy:> Budur, iki ildir mənimlə dostluq binası qoyublar. Ə. Haqverdiyev; 2) məc. köhn. Həll etmək, çarə düşünmək, əncam çəkmək. <Səkinə xanım:> İndi dur get, Əzizbəyi bura çağır, görüm bu işə nə bina qoyur? M. F. Axundzadə; 3) qəsd etmək, istəmək, başlamaq, təşəbbüs etmək. <Məşədi> istədi dükan qonşusu ilə politika söhbəti bina qoysun. Ə. H.. Binası qoyulmaq – bax bina olunmaq. Həmin binası qoyuldu möhkəm; Gülümsər kainat, gülümsər həyat. S. V.. Binasını qoymaq – 1) bax bina etmək; 2) məc. başlamaq. Qara köpək . . Qaraca qızın səyi ilə azacıq sakit oldu və axırda pişiyə də dəyməyib onunla dostluq binasını qoydu. S. S. A..

3. Çıx. halda: binadan – ibtidadan, lap əvvəldən, əzəldən. Ənliyi-kirşanı neylər camalın; Sən elə gözəlsən binadan, Pəri. M. P. V.. Pəriyəm, söylərəm şahü gədadan; Qafiyə dilpəsənd gərək binadan. A. P.. Çünki olar ilə başdan, binadan; Birevli kimiyiz ata-babadan. Q. Z..